Petroussié
Vaccinium uliginosum
Ericaceae
Àutri noum : Aise, Erze.
Nom en français : Airelle à petites feuilles.
Descripcioun :L'aire-negre es un pichot aubret que se tèn bèn dre (10 à 40 cm), e proun sarra dins li relarg mountagnous. Fai de fru, manjadis, que dounon d'èr à la brimbello, mai mens goustous. Se destrìo d'aquelo subretout pèr si fueio que soun quàsi ouvalo e sènso dènt. Li flour soun pichoto, blanco o roso. Coumpara emé lou brimbalié que ié sèmblo un pau. La subsp. presentado aqui èi microphyllum.
Usanço :Coume l'avèn di, se li fru, fadas, soun mens bon que li brimbello soun pamens manjadis, pèr eisèmple en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Pelouso
- Champino
- Tourbièro
- Tourbiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium uliginosum (Lange) Tolm., 1936
Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753